پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/  مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی از فعالیت ۱۴۰ خانه بهداشت کارگری در واحدهای تولیدی و صنعتی این استان خبر داد و گفت: این مراکز در زمان حاضر بیش از ۲۳ هزار نفر از جمعیت کارگری استان را تحت پوشش خدمات خود دارند و توسعه کمی و کیفی آنها جزو برنامه‌های اولویت دار است.

 ‌جامعه کار و تولید، ستون فقرات توسعه اقتصادی و اجتماعی هر استان و کشوری محسوب می‌شود از این رو، توجه به سلامت، ایمنی و رفاه شاغلان این حوزه نه تنها یک الزام قانونی، بلکه یک ضرورت اخلاقی و سرمایه‌گذاری بلندمدت برای پایداری و پیشرفت محسوب می‌شود.

در این میان، خانه‌های بهداشت کارگری به عنوان یکی از مؤثرترین سازوکارهای حمایتی، نقش حیاتی در ارتقای سطح سلامت کارگران ایفا می‌کند. این مراکز که با هدف ارائه خدمات بهداشتی اولیه، مراقبت‌های ادواری و آموزش‌های لازم در محیط کار تأسیس شده‌اند، به طور مستقیم بر کاهش بیماری‌های شغلی، پیشگیری از حوادث و بهبود بهره‌وری در بنگاه‌های اقتصادی تأثیر می‌گذارند.

بر اساس ماده ۱۴۷ قانون کار، دولت مکلف به ارائه خدمات بهداشتی به کارگران است، از این رو از سال ۱۳۶۶ برنامه مشترک ارائه مراقبت‌های اولیه بهداشتی به بیمه شدگان با همکاری وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، تامین اجتماعی و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در کشور اجرا می‌شود.

استان زنجان، با توجه به ظرفیت‌های صنعتی و تولیدی خود، همواره در تلاش بوده است تا استانداردهای لازم در حوزه سلامت کار را رعایت و بهبود ببخشد. اجرای طرح خانه‌های بهداشت کارگری در این استان، گامی مهم در جهت تحقق این اهداف بوده است.

خبرنگار در این خصوص با طیب جعفری، مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان زنجان گفت و گو کرده است.

 طرح «خانه‌های بهداشت کارگری» شامل چه واحدهایی می‌شود و چه بنگاه‌هایی را پوشش می‌دهد؟

ما مقوله بهداشت و سلامت کارگر و محیط کار را در کنار توجه به معیشت و رفاه اقتصادی خانوارها به عنوان دو اصل اساسی و محوری در سیاستگذاری‌ها و برنامه‌ریزی‌های خود در نظر گرفته‌ایم.

معتقدیم این دو بعد باید به صورت همزمان و با اولویت مورد توجه قرار گیرند تا بتوانیم به بهبود جامع شرایط زندگی و کاری جامعه کارگری استان دست یابیم.

خانه‌های بهداشت کارگری طرحی است که به طور خاص برای بنگاه‌های اقتصادی با جامعه آماری بین ۵۰ تا ۵۰۰ نفر طراحی و اجرا می‌شود. هدف اصلی این است که بتوانیم دامنه وسیعی از کارگران عزیز استان را تحت پوشش خدمات بهداشتی قرار دهیم. این خانه‌ها به عنوان مراکز ارائه دهنده خدمات بهداشتی اولیه در محیط کار عمل می‌کنند.

 این خانه‌های بهداشت دقیقا چه خدماتی را به کارگران ارائه می‌دهند؟

خدماتی که در این خانه‌ها ارائه می‌شود، جامع و کاربردی است از جمله این خدمات می‌توان به تشکیل پرونده سلامت جامع برای تمامی کارکنان اشاره کرد.

همچنین، انجام معاینات ادواری به صورت منظم برای پایش مستمر سلامت کارگران و برگزاری دوره‌های آموزشی و مشاوره‌ای با هدف ارتقای سطح آگاهی کارگران در زمینه بهداشت فردی و محیط کار، از دیگر خدمات مهم این مراکز است.

این خدمات چگونه به ارتقای کلی سلامت جامعه کار و تولید کمک می‌کنند؟

این خانه‌ها به طور مستقیم در ارتقای سطح بهداشت و سلامت کلی جامعه کار و همچنین بهبود بهره‌وری در محیط‌های تولیدی نقش ایفا می‌کنند.

نتیجه این اقدامات، کاهش بیماری‌های شغلی، پیشگیری مؤثر از حوادث ناشی از کار و در نهایت افزایش رضایت شغلی و کارایی نیروی کار است که به نفع کل جامعه و اقتصاد استان خواهد بود.

در مجموع مزایای این خانه‌ها بسیار گسترده بوده که مهمترین آنها شامل جلوگیری مؤثر از بروز بیماری‌ها و حوادث ناشی از کار است. همچنین، شناسایی زودهنگام بیماری‌های شغلی که در درمان به موقع بیماری ها نقش بسیار حیاتی دارد و به طور کلی، کاهش چشمگیر حوادث و آسیب‌های شغلی در محیط کار از دیگر نتایج مثبت این طرح است.

 وضعیت فعلی و روند توسعه این خانه‌ها در استان زنجان چگونه است؟ آیا تعداد آنها افزایش یافته است؟

خوشبختانه، در حال حاضر استان زنجان ۱۴۰ خانه بهداشت کارگری فعال دارد.

این آمار نشان‌دهنده یک رشد قابل توجه بوده چرا که نسبت به سال ۱۴۰۲، تعداد ۹ واحد به تعداد این خانه‌ها اضافه شده است. این روند رو به رشد، عزم جدی ما را در این حوزه نشان می دهد.

آیا برنامه‌های آتی برای گسترش این مراکز دارید؟

بله قطعا برنامه‌ریزی‌های دقیقی برای تأسیس و راه‌اندازی خانه‌های بهداشت کارگری در سایر واحدهای مشمول در دست اجرا داریم.

طبق برنامه‌ریزی، مقرر شده است تا پایان سال جاری این اهداف عملیاتی شود و تعداد این خانه‌ها باز هم افزایش یابد.

 آیا تعداد بنگاه‌هایی که مشمول تأسیس این خانه‌ها می‌شود، ثابت است؟ یا تغییری در آن دیده می‌شود؟

تعداد واحدهای مشمول این طرح یک عدد ثابت نیست و متغیر است.

دلیل این امر آن است که بسیاری از کارکنان بنگاه‌های اقتصادی با قرارداد کار معین مشغول به کار هستند.

این ماهیت قراردادها باعث می‌شود که امکان کاهش یا افزایش تعداد کارکنان در واحدها در طول زمان وجود داشته باشد. طبیعتا این تغییرات بر تعداد واحدهای نیازمند به خانه‌های بهداشت کارگری نیز تأثیر می‌گذارد.

 قانون کار جمهوری اسلامی ایران چه نگاهی به مقوله بهداشت و ایمنی محیط کار دارد؟

قانون کار ما به طور کلی بر اهمیت رعایت دقیق نکات ایمنی و بهداشت محیط کار تأکید فراوانی دارد. به طور مشخص، تبصره یک ماده ۹۶ قانون کار، وظیفه حساس برنامه‌ریزی، کنترل، ارزشیابی و بازرسی در زمینه بهداشت کار و درمان کارگری را به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی محول کرده و این وزارتخانه را موظف به انجام تمامی اقدامات لازم در این زمینه می‌داند.

ماده ۱۴۷ قانون کار وظیفه‌ای مهم را بر دوش دولت گذاشته، طبق این ماده، دولت مکلف است تا خدمات بهداشتی و درمانی لازم را برای کارگران و کشاورزان مشمول این قانون و همچنین خانواده‌های آنها فراهم آورد. این ماده، دولت را به عنوان متولی اصلی تأمین این خدمات معرفی می‌کند.

 در حال حاضر، چند نفر از جمعیت کارگری استان زنجان تحت پوشش خدمات بهداشتی این خانه‌ها قرار دارند؟

ما افتخار می‌کنیم که در حال حاضر، خانه‌های بهداشت کارگری در سطح بنگاه‌های اقتصادی ۵۰ تا ۵۰۰ نفره استان زنجان، موفق شده‌اند بیش از ۲۳ هزار نفر از جمعیت کارگری استان را تحت پوشش خدمات بهداشتی جامع خود قرار دهند.

نکته‌ای که همیشه بر آن تأکید داریم این است که کارگران، بخش عظیمی از عمر خود را یعنی بیش از یک سوم از زمان شبانه‌روز خود را در محیط کار سپری می‌کنند بنابراین، تأمین سلامت جسمی و روانی و همچنین امنیت آنان در محیط‌های کار، صرفا یک الزام قانونی نیست بلکه یک وظیفه اخلاقی و اجتماعی است که برای حفظ کرامت انسانی و تضمین پایداری نیروی کار، امری ضروری و حیاتی محسوب می‌شود.

منبع/ ایرنا