لیلا محمدی- مقرر شده وزارت راه و شهرسازی با همکاری سازمان امور مالیاتی کشور در راستای شناسایی خانه‌های خالی با هدف اخذ مالیات از صاحبان اقدام نمایند. بر همین اساس نیز راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان از سوی وزارت راه و شهرسازی در دستور کار قرار گرفته و بنا بر اظهارات مدیرکل امور مالیاتی آئین‌نامه اجرایی این مصوبه نیز از ابتدای سال بعد از سوی سازمان متبوع به ادارات تابعه اعلام می‌شود.

برخی از کارشناسان معتقدند اختصاص مالیات بر خانه‌های خالی سبب کاهش قیمت مسکن می‌شود اما برخی دیگر از صاحب‌نظران معتقدند، صاحبان خانه‌های خالی میزان مالیات اختصاص یافته را هم از خریداران و مستاجران دریافت می‌کنند که نتیجه آن چیزی جز افزایش قیمت مسکن و اجاره‌بها نیست.

آذرماه سال جاری بود که وزیر راه و شهرسازی از راه اندازی سامانه املاک و اسکان تا پایان امسال و تحویل آن به سازمان امور مالیاتی کشور خبر داد و گفت: بر اساس قانون مالیات‌ها، راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان برعهده وزارت راه و شهرسازی است که کارهای آن در حال انجام است و تا پایان امسال جهت بهره‌برداری به سازمان امور مالیاتی تحویل خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه سیستم نرم افزاری این سامانه در دست تهیه است، افزود: با همکاری سازمان امور مالیاتی شناسایی خانه‌های خالی انجام و نسبت به اخذ مالیات از خانه‌های خالی اقدام خواهد شد. در نظر داریم تا منابع حاصل از این طرح را به سمت ساخت و ساز و تولید و عرضه مسکن هدایت کنیم.

کمیسیون تلفیق بودجه سال 99 نیز چند روز پس از اظهارات وزیر راه و شهرسازی (دی ماه سال جاری) طی جلسه‌ای با اعضا، موضوع اخذ مالیات از خانه‌های خالی را مصوب کردند.

براساس متن پیشنهادی، شهرداری‌های کشور موظف‌اند واحدهای مسکونی خالی واقع در شهرهای با جمعیت بیش از یکصد هزار نفر جمعیت در سال‌های 1397، 1398 و 1399 را شناسایی و مالیات متعلقه ماده (54) مکرر قانون مالیات‌های مستقیم را از مالکان اخذ کنند.

در این مصوبه آمده است، 50 درصد از درآمد حاصل از این مالیات به حساب درآمد عمومی در ردیف 110204 جدول شماره (5) این قانون نزد خزانه‌داری کل کشور و 50 درصد باقیمانده به عنوان سهم شهرداری‌ها به حساب شهرداری شهرهای محل اخذ مالیات واریز می‌شود.

طبق مصوبه کمیسیون تلفیق، سازمان امور مالیاتی و وزارتخانه‌های راه و شهرسازی و نیرو و دیگر وزارت‌خانه‌ها به تشخیص آیین‌نامه اجرایی این بند مکلف‌اند کلیه اطلاعات لازم جهت شناسایی خانه‌های خالی را در اختیار شهرداری‌های کشور قرار دهند.

براساس این مصوبه، معافیت‌های مالیاتی موضوع تبصره (11) ماده (53) در محاسبه مالیات موضوع این حکم درنظر گرفته نمی‌شود. آیین‌نامه اجرایی این بند توسط شهرداری با همکاری مشترک وزارت‌خانه‌های امور اقتصادی و دارایی (سازمان امور مالیاتی) و راه و شهرسازی و شورای عالی استان‌ها ظرف مدت دو ماه تهیه و به کلیه شهرداری‌های کشور ابلاغ می‌رسد.

گامی در راستای خدمت به مردم

مدیرکل امور مالیاتی استان در این رابطه در گفت‌وگو با صدای زنجان با اشاره به تاثیر اختصاص مالیات به خانه‌های خالی بر کاهش قیمت مسکن افزود: تبصره 7 ماده 169 تاکید می‌کند که وزارت مسکن و شهرسازی باید سامانه املاک و اسکان را تهیه و در اختیار سازمان امور مالیاتی کشور قرار دهد. در سازمان امور مالیاتی تمامی بسترها فراهم است ما منتظر اقدامات وزارت شهرسازی هستیم تا وارد عمل شویم.

میرحیدر رضوی اضافه کرد: بر اساس ماده 54 قانون مالیات بر درآمد املاک، درآمد اجاره بر اساس قرارداد اعم از رسمی یا عادی مبنای تشخیص مالیات قرار می‌گیرد و در مواردی که قراردادی وجود نداشته باشد یا از ارائه آن خودداری گردد و یا مبلغ مندرج در آن کمتر از 80 درصد ارقام مندرج در جدول املاک مشابه تعیین و اعلام شود سازمان امور مالیاتی کشور باشد و نیز در مورد ماده 54 مکرر این قانون، میزان اجاره بها بر اساس جدول اجاره املاک مشابه تعیین می‌شود.

مدیرکل امور مالیاتی استان ادامه داد: بر اساس تبصره یک این ماده نیز در صورتی که مستاجر جزو مشمولان تبصره 9 ماده 53 این قانون باشد، اجاره پرداختی مستاجر ملاک تعیین درآمد مشمول مالیات اجاره می‌شود.

وی هدف قانونگذار در دریافت مالیات از صاحبان خانه‌های خالی را خدمت به مردم دانست و گفت: پیش‌بینی می‌کنیم دستورالعمل اجرایی اوایل سال 99 به ادارات تابعه سازمان امور مالیاتی سطح کشور ابلاغ شود.

تا عرضه و تقاضا برابر نشود، بازار مسکن به ثبات نمی‌رسد

برخی از کارشناسان معتقدند اختصاص مالیات بر خانه‌های خالی سبب کاهش قیمت مسکن می‌شود اما برخی دیگر از صاحب‌نظران معتقدند، صاحبان خانه‌های خالی میزان مالیات اختصاص یافته را هم از خریداران و مستاجران دریافت می‌کنند که نتیجه آن چیزی جز افزایش قیمت مسکن و اجاره‌بها نیست.

احمد نوروزی، نائب رئیس اتحادیه مشاوران املاک استان که معتقد است مصوبه مربوط به اختصاص مالیات بر خانه‌های خالی تاثیر اندکی ممکن است بر قیمت مسکن داشته باشد در گفت‌وگو با صدای زنجان تاکید کرد: با بگیر و ببند مشکل حل نمی‌شود، به نظرم تا زمانی که میزان عرضه و تقاضا برابر نشود شاهد ثبات قیمت مسکن نخواهیم بود، در این زمینه نقش دولت بسیار مهم است، بخش دولتی اگر به خوبی تقویت شود می‌تواند با ورود به حوزه ساخت و ساز در کاهش قیمت مسکن و ثبات آن اثربخش باشد.

نائب رئیس اتحادیه مشاوران املاک استان با بیان اینکه مشکل مصرف‌کننده با اخذ مالیات از صاحبان خانه‌های خالی حل نمی‌شود، اضافه کرد: اگر فرض کنیم برای هر واحد ۵ تا ۱۰ میلیون به عنوان مالیات در سال تعلق یابد، باز هم رقم قابل توجهی نیست. البته این رقم را نیز صاحبان از جیب‌شان پرداخت نمی‌کنند، این مبالغ خواه و ناخواه خود را با افزایش میزان قیمت مسکن و اجاره بها نشان می‌دهد، پس اخذ مالیات از خانه‌های خالی تاثیر آنچنانی در کاهش قیمت مسکن ندارد و دردی از مردم دوا نمی‌کند.

وی با بیان اینکه در کشور تمامی امکانات برای ساخت و ساز نظیر مصالح ساختمانی و نیروی کار فراهم است، عنوان کرد: مشکل اصلی در بازار مسکن، مدیریت است.

نائب رئیس اتحادیه مشاوران املاک استان اعطای تسهیلات کم‌بهره، کاهش سختگیری‌ در حوزه ساخت و ساز، جذب سرمایه‌گذار و تشویق بخش خصوصی را در رونق ساخت و ساز و در نتیجه کاهش قیمت مسکن تاثیرگذار دانست و گفت: توجه به این موارد در کنار اجرای طرح اجتماعی مسکن ملی دولت قطعا سبب بهبود وضعیت بازار مسکن می‌شود.

مسکن کالای مصرفی است نه سرمایه‌ای

بسیاری از کارشناسان معتقدند کشور باید به سمتی برود که دیگر مردم به مسکن نگاه سرمایه‌ای نداشته باشند. آنان بر این باورند: اینکه یک عده، برای حفظ پول خود و یا ارتقای آن اقدام به سوداگری در این بخش می‌کنند، روشی کاملا اشتباه است که باید تجدیدنظرهای جدی در مورد آن اتفاق افتد.

زمانی‌که عرضه بر اساس نیاز واقعی باشد و تحرکات بازار مسکن نیز توسط سیستم مالیانی و اقتصادی کنترل شود می‌توان به آینده مسکن در کشور امیدوار بود.

دولت باید تقاضای واقعی مسکن را بشناسد و بر اساس آن، ظرفیت‌ لازم برای احداث مسکن را ایجاد کند. طرح اقدام ملی مسکن، طرحی است که نیاز مسکن اقشار متوسط و کم درآمد را تامین می کند و این طرح به منظور تحقق تکالیف قانون اساسی و تاکید مقام معظم رهبری و رئیس جمهور برای فراهم کردن شرایط خانه‌دار کردن اقشار متوسط و کم درآمد عملیاتی شده است.

خانه دار کردن اقشار متوسط و کم درآمد جامعه، وظیفه دولت است. بدین معنا، دولت باید زمینه خانه‌دار کردن این قشر را فراهم کند. عرضه زمین با عملیاتی کردن طرح اقدام ملی مسکن، پاسخ به این نیاز (خانه دار کردن اقشار متوسط و کم درآمد) است.

رضا پیرایش، عضو هیئت علمی دانشگاه با اشاره به مصوبه مربوط به اخذ مالیات از خانه‌های خالی ابراز کرد: بسیاری از قوانین وضع شده قابلیت اجرایی ندارد در گام نخست ابتدا باید ببینیم اول این قانون قابلیت اجرایی دارد یا نه.

به اعتقاد پیرایش اخذ مالیات از صاحبان خانه‌های خالی سبب عرضه مسکن و در نهایت کاهش قیمت آن می‌شود، این به آن معنی است که با اجرای این مصوبه سرمایه‌گذاران دیگر مسکنرا کالای سرمایه‌ای تشخیص نمی‌دهند.

عضو هیئت علمی دانشگاه با تاکید بر اینکه با اجرای این مصوبه نباید انتظار تعدیل قیمت مسکن را داشته باشیم، اضافه کرد: قیمت‌ها کاهش نمی‌یابد اما مطمئنا با اجرای مصوبه اخذ مالیات از صاحبان خانه‌های خالی دیگر قیمت مسکن افزایش پیدا نمی‌کند.

وی افزایش عرضه مسکن و رونق ساخت و ساز با کمک بخش خصوصی را از راهکارهای مهم برای بهبود وضعیت بازار مسکن اعلام کرد.