به ترافیکی که در نتیجهی اجرای پروژههای ساختمانی، عمرانی و زیرساختی به وجود میآید «ترافیک عمرانی» گفته میشود
پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ به ترافیکی که در نتیجهی
اجرای پروژههای ساختمانی، عمرانی و زیرساختی به وجود میآید «ترافیک عمرانی» گفته
میشود.
این نوع ترافیک شامل مواردی مانند احداث یا تعریض معابر (مانند ساخت پل، تونل
و بزرگراه)، حفاریهای شهری (برای نصب یا تعمیر لولههای آب، گاز، فاضلاب، برق و فیبر
نوری)، ساختوسازهای بزرگمقیاس (ساختمانهای مسکونی، تجاری و اداری)، تعمیرات اساسی
راهها (بازسازی آسفالت، خطکشی و علائم ترافیکی) و اجرای پروژههای حملونقل عمومی
(مانند خطوط مترو و اتوبوس تندرو) است.
در بسیاری از شهرهای بزرگ ایران و از جمله زنجان،
ترافیک عمرانی به یک چالش جدی و پایدار تبدیل شده است. این پروژهها اغلب با نارضایتی
گستردهی عمومی همراه بودهاند زیرا پیامدهای منفی متعددی به همراه دارند. از جمله
افزایش چشمگیر زمان سفر، مصرف بیشتر سوخت، تشدید آلودگی هوا، استرس و خستگی رانندگان،
کاهش ایمنی تردد و اختلال در فعالیتهای اقتصادی، تجاری و اجتماعی شهروندان. در شهری
مانند زنجان که حتی پیش از شروع این پروژهها نیز با مشکلات ترافیکی مزمن مواجه بوده،
اجرای همزمان یا غیرهماهنگ پروژههای عمرانی، این معضلات را چندین برابر کرده و زندگی
روزمرهی مردم را به شدت مختل ساخته است.در کشورهای توسعهیافته، به دلیل حساسیت بالا
نسبت به حقوق شهروندی، نظارت دقیق رسانهها و نهادهای نظارتی، پیش از آغاز هر پروژهی
عمرانی، پیامدهای احتمالی آن به طور جامع بررسی و تمهیدات لازم برای کاهش حداقل اختلالات
پیشبینی و اجرا میگردد. البته بعید است متولیان راهکارهای مؤثر و رایج در این زمینه
را ندانند و نشناسند با این حال برخی از آن ها را نام میبرم: از جمله می توان به موارد
زیر اشاره کرد:
برنامهریزی دقیق و هماهنگی
کامل بین نهادهای مختلف (برای جلوگیری از حفاریهای مکرر و همزمان در یک منطقه)، اجرای
عملیات در ساعات کمترافیک (مانند شبها، تعطیلات رسمی یا اوقات غیرپیک)، نصب تابلوهای
راهنمایی و رانندگی مناسب، همراه با اطلاعرسانی گسترده و بهموقع از طریق رسانهها،
اپلیکیشنها و پیامک و بهرهگیری از فناوریهای نوین و روشهای ساخت سریعتر برای کاهش
مدت زمان پروژه.
با این حال در زنجان به نظر
میرسد مدیریت ترافیک عمرانی نه تنها در اولویت قرار ندارد، بلکه اغلب به عنوان بخشی
حاشیهای یا حتی نادیدهگرفتهشده در فرآیند اجرای پروژهها تلقی میشود. رضایت عمومی
شهروندان ظاهراً آخرین موضوعی است که مورد توجه قرار میگیرد یا اساساً در برنامهریزیها
جایی برای آن در نظر گرفته نمیشود مگر آنکه نارضایتیها به سطحی بحرانی برسد و اعتراضات
گسترده، صدای مسئولان را درآورد. گاهی نیز مجریان پروژهها با توجیهاتی غیرمرتبط یا
ضعیف، صرفاً به دنبال پیشبرد منافع خود یا سازمان متبوعشان هستند تا جایی که حتی رویدادهایی
مانند «جنگ ۱۲ روزه» بهانهای برای توجیه تأخیرها و طولانی
شدن پروژهها میشود!
نمونههای بارز این وضعیت را میتوان در نقاط مختلف شهر مشاهده
کرد. خیابان کارگر (صفا)، مسیر منتهی به فرودگاه، جاده بهشت زهرا و ورودی شهرک صنعتی.
همچنین پروژهی سبزهمیدان، که هرچند در سال جاری فاز دوم آن افتتاح شد، اما سالهاست
همچون زخمی کهنه و باز در قلب شهر باقی مانده و به نظر نمیرسد پایان نزدیکی برای آن
قابل تصور باشد. در نهایت، هرچند ترافیک عمرانی به دلیل ضرورت توسعهی زیرساختها تا
حدی اجتنابناپذیر است اما با مدیریت حرفهای، برنامهریزی دقیق و توجه واقعی به حقوق
و راحتی شهروندان، میتوان شدت اثرات منفی آن را به طور قابلتوجهی کاهش داد و توسعهی
شهری را با حداقل هزینهی اجتماعی پیش برد.