پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ سمیه محرمی: روز جهانی موزه یک مناسبت بین‌المللی است که هر ساله روز ۱۸ می (۲۸ اردیبهشت) توسط شورای بین‌المللی موزه ICOM برگزار می‌شود که در ایران همزمان با آغاز هفته میراث فرهنگی است، این رویداد هر ساله یک موضوع مشخص را برجسته می‌کند در این روز به‌طور معمول موضوعی را مشخص می‌کنند تا مردم و علاقه مندان به صورت مستقیم از موزه دیدن کنند وتلاش می‌شود با این نام‌گذاری، موزه‌ها جایگاه و ارزش خود را به عنوان یک نهاد دائمی در بین مردم به دست می‌آوردند.

زنجان 12 موزه فعال دارد

سید میکائیل موسوی مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان در این زمینه در گفت‌و‌گو با صدای زنجان با اشاره به اینکه استان زنجان دارای 12 موزه بوده که از این تعداد 4 موزه توسط اداره کل میراث فرهنگی استان زنجان اداره می‌شود، اظهار کرد: این موزه‌ها موزه رختشوخانه به عنوان موزه مردم شناسی، موزه مردان نمکی که موزه باستان شناسی بوده و در آن مردان نمکی که از معدن چهرآباد کشف شده، نگهداری می‌شوند، موزه سلطانیه که در خود بنای ارگ سلطانیه بوده و موزه پیراحمد زرتشت که موزه باستان‌شناسی است.

وی با بیان اینکه دو موزه خصوصی نیز در استان زنجان دایر است، بیان کرد: یکی از این موزه‌ها مهرانه بوده و دیگری موزه باغ موزه گیاهان دارویی در سرای ناصری است.

موسوی با اشاره به اینکه پنج موزه غیر وابسته به اداره کل میراث فرهنگی نیز در زنجان دایر است، اظهار کرد: این موزه‌ها در اختیار ادارات و موسسات دیگر قرار دارد و شامل موزه پست، آموزش و پرورش، دفاع مقدس، موزه شهدا و موزه تاریخ طبیعی است.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان با بیان اینکه یک موزه مشارکتی هم در استان زنجان وجود دارد که در ساختمان دارایی سبزه‌میدان واقع شده است، بیان کرد: این موزه مشارکتی بین میراث فرهنگی و خانواده مرحوم آقای مقدم بوده و شامل آثاری هست که از وی جمع‌آوری و به نمایش گذاشته شده است.

وی با بیان اینکه در نوروز سال‌جاری ۷۲ هزار و ۴۸۹ نفر از موزه‌های استان بازدید داشته‌اند، عنوان کرد: البته این آمار شامل چهار موزه دارای فروش بلیط در زنجان از جمله گنبد سلطانیه، موزه رختشویخانه، موزه مردان نمکی و غار کتله‌خور است که آمار سامانه‌ای بوده است، هر چند غار کتله‌خور جزو موزه‌ها نیست اما جزو آمار بلیط فروشی محسوب می‌شود.

موزه‌های ایران یا اشیا تاریخی موجود همخوانی ندارد

در حالی که آمارها روند رو به رشد وضعیت موزه‌های استان زنجان را نشان می‌دهد اما یحیی رحمتی کارشناس حوزه میراث فرهنگی استان زنجان معتقد است هنوز تا رسیدن به استانداردهای موزه‌داری در جهان فاصله داریم.

یحیی رحمتی مدیر کل اسبق میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان و فعال حوزه میراث فرهنگی در این زمینه در گفت‌و‌گو با صدای زنجان با اشاره به اینکه موزه‌ها محل نمایش دستاوردهای تمدنی و فرهنگی یک ملت و کشور است، اظهار کرد: هر کشوری که دارای موزه بیشتری باشد نشان دهنده اهتمام مسئولان برای حفظ و پاسداشت تاریخ و تمدن فرهنگ آن کشور است.

مدیر کل اسبق میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان زنجان با بیان اینکه طبق آخرین اطلاعات بنده بیش از ۸۰۰ هزار موزه در کل کشور دایر است، عنوان کرد: هنوز تعداد موزه‌های ما با تعداد اشیا و آثار تاریخی که در دست مردم هست سنخیت ندارد، یعنی هنوز به استاندارد لازم نرسیده است.

تنوع موزه‌ها در کشور پایین است

وی با بیان اینکه تنوع موزه‌ای نیز در کشور پایین است، با توجه به اینکه مردم حتی اشیایی که در دستشان دارند از کلکسیونرها بگیرید تا اشیای تاریخی که به صورت مجاز دست افراد هست هنوز به صورت موزه‌ای در اختیار مردم نیست، بیان کرد: تعداد موزه‌های دولتی در کشور بسیار بیشتر از تعداد موزه‌های خصوصی هست و این نشان می‌دهد که هنوز مردم به اهمیت موزه و موزه‌داری پی نبردند این در حالی است که در کشوری مثل آمریکا یا آلمان اکثریت قریب به اتفاق موزه‌ها برای بخش خصوصی است و موزه‌های دولتی بسیار کمتر و در حد موزه‌های ملی و بزرگ در دست دولت‌ها هستند و بقیه موزه‌ها، موزه‌های خصوصی هستند.

رحمتی با بیان اینکه در ایران هنوز موزه‌داری خصوصی جا نیفتاده و فاصله زیادی با جهان مدرن در این زمینه داریم، تاکید کرد: اگر یک روزی تعداد موزه‌های بخش خصوصی بر تعداد موزه‌های بخش دولتی غلبه کرد آن موقع ما می‌توانیم ادعا بکنیم که در حوزه فرهنگ به یک پیشرفت قابل توجهی در حوزه حفظ فرهنگ و تمدن رسیدیم که هم‌اکنون این فعلا قابل ادعا نیست.

کمتر از 10 درصد از آثار تاریخی

کارشناس حوزه میراث فرهنگی با اشاره به اینکه بیش از دو میلیون شی تاریخی در مخازن کشور نگهداری می‌شوند و اکثریت قریب به اتفاق آنها قابلیت نمایش موزه‌ای را دارند، بیان کرد: این موضوع نشان می‌دهد که ما چقدر پتانسیل موزه‌ای داریم برای نمونه در خود زنجان من اگه اشتباه نکنم نزدیک به 8 هزار شی تاریخی داریم که کمتر از ۱۰ درصد آنها در موزه‌های زنجان به نمایش گذاشته شده و این موضوع امکان گسترش و توسعه موزه‌ای در زنجان را نشان می‌دهد.

مردان نمکی، موزه زنجان را متمایز از سایر موزه‌های کشور کرده است

وی با بیان اینکه یک قانون وجود دارد که خیلی می‌تواند به توسعه موزه‌های استان کمک کند که نمایش آثار به دست آمده از سایت‌های تاریخی با اولویت استان‌های محلی است، بیان کرد: مردان نمکی را با همین بهانه در زنجان نگه داشتیم البته به واسطه نوع اشیا نگهداری شده در موزه‌های زنجان، موزه‌های باستان شناسی زنجان جزو موزه‌های شاخص استان‌ها است و به واسطه وجود مردان نمکی که منحصر به فرد است و به دلیل اینکه در سایر موزه‌ها مشابه آن نیست موزه زنجان را از سایر موزه‌های طبیعی متمایز کرده است.

**تجهیزات نگهداری اشیای تاریخی در ایران استاندارد نیست

وی در پاسخ به سئوالی در مورد وضعیت نگهداری اشیای تاریخی در موزه‌ها و مخازن کشور با بیان اینکه تا آنجا که من می‌دانم با حداقل امکاناتی که در دست کارشناسان هست وضعیت نگهداری اشیای تاریخی در کشور نسبتا مناسب بوده ولی لازم است که به حد استاندارد خود برسد، اضافه کرد: تفکیک اشیا با توجه به جنسیت و نحوه نگهداری، سلامت اشیا را می‌تواند تضمین کند برای مثال مطمئنا نگهداری سلولز یا کاغذ متفاوت با نگهداری سفال و آبگینه خواهد بود چون نوع آسیب‌پذیری آنها متفاوت است.

رحمتی با بیان اینکه هنوز مخازن نگهداری اشیا و استانداردهای آن در کشور با استانداردهای جهانی کمی فاصله دارند، بیان کرد: بعضی‌ از موزه‌ها توانستند خود را به این استانداردها نزدیک کنند و بعضی‌ها نتوانستند به همین خاطر لازمه رسیدن و رفع این دغدغه استفاده از استانداردهای جهانی در مخازن نگهداری اشیا تاریخ کشور است اما همچنان تاکید دارم در وضعیت موجود با حداقل امکانات و تجهیزات که وجود دارد کارشناسان در نگهداری اشیا تاریخی دریغ نمی‌کنند.

آموزش حلقه گمشده موزه‌های کشور

وی در ادامه با اشاره به اینکه سازمان «ایکوم» یا کمیته جهانی موزه‌ها هر ساله شعاری برای روز جهانی موزه‌ها در نظر می‌گیرد که اغلب تکیه‌گاه شعارها «موزه محلی برای آموزش است»، گفت: این شعارها در بیشتر مواقع تکیه بر آموزشی بودن موزه‌ها دارد که ما نسبت به این مقوله واقعا غافل هستیم و زیاد بهش دقت نکردیم و استفاده از توان آموزشی موزه را نادیده گرفتیم.

وی با بیان اینکه اعتقاد من بر این است که اگر ما بتوانیم پتانسیل موزه برای بحث موضوع آموزش استفاده کنیم موجب حساس کردن مردم برای حفظ تاریخ تمدن کشور خواهد شد، اضافه کرد: وقوع این شرایط موجب خواهد شد به نوعی به مردم یاد می‌دهیم که با تاریخ تمدن و عمق تمدنی خود آشنا بشوند که فعلا ما یک ضعفی داریم در این زمینه و اونم اینکه سیستم آموزشی ما هیچ ارتباط درستی با موزه‌ها ندارند و این عیب هست که فرزندان ما در سنین کودکی با این موضوع آشنا نیستند و این عدم آشنایی خودش مشکل‌ساز است.

انتهای پیام/