پایگاه خبری صدای زنجان نیوز/ سمیه محرمی: 

آیین گرامیداشت آشیق «مسلم عسگری» با استقبال علاقه‌مندان حوزه فرهنگ و هنر و مردم زنجان به همت انجمن ادبی اشراق و موسسه فرهنگی نورالانوار چهارشنبه 24 اردیبهشت‌ماه 1404در سالن کتابخانه سهروردی زنجان برگزار و از زحمات این هنرمند زنجانی تقدیر شد. 

آشیق مسلم عسگری هنر آشیقی را از پدرش، آشیق سهراب، آموخت و از سال ۱۳۴۷ (۱۹۶۷ میلادی) به مدت نزدیک به چهل سال در شهرها و روستاهای مختلف (طارم، زنجان، خلخال، تهران، قم، آذربایجان) در مراسم عروسی به اجرا پرداخت. او بیش از ۳۰ داستان آشیقی را می‌داند و بسیاری از آن‌ها را در قالب نوارهای صوتی خوانده است.

استاد مسلم عسگری، آشیق و شاعر آذربایجانی است. او در ۱۰ تیر ۱۳۱۷ (اول ژوئیه ۱۹۳۸ میلادی) در روستای بادامستان شهرستان زنجان متولد شد و اکنون در زنجان زندگی می‌کند.

پدر وی «آشیق سهراب» از آشیق‌های معروف زنجان بود. همانند دیگر بچه‌های روستا برای یادگیری علم به مکتب می‌رود. پس از اتمام درس مکتب در تاریخ 1334 به شهر زنجان می‌آید و 6 سال در مسجد «دبغ‌لر»،«اسحق میرزا» و «سید» به یادگیری علوم حوزوی می‌پردازد. از اساتید علوم دینی ایشان می‌توان به ملااشرف، ملا میرزاعلی و استاد حاج شیخ مهدی شجاعی اشاره کرد. وی در کنار تحصیل، شغل خیاطی و خشک‌شویی را نیز یاد می‌گیرد.

بعد از اتمام درس «اصول کافی» به سلک مریدان امام خمینی «ره» درآمده و به تبلیغ علیه دولت پهلوی اقدام می‌کند؛ به نحوی که از طرف سازمان امنیت (ساواک) آن زمان در سال 1339 دستگیر و به مدت 6 ماه به «الوند کوه» لاهیجان تبعید می شود.

بعد از سپری کردن دوره تبعید، یک سال هم در «دبی» به صورت فراری به سر می‌برد و بار دیگر به زنجان برمی‌گردد. در مدرسه «توفیق» و «شریعتی» موفق به اخذ دیپلم ادبیات می‌شود. ولی به علت  فعالیت‌های سیاسی از استخدام در مشاغل دولتی منع می‌شود. لذا شغل پدری خود را برای گذران زندگی انتخاب می‌کند. از سال 1347 به صورت رسمی به «آشیق‌لیق» می‌پردازد. آشیق مسلم از کودکی به موسیقی علاقه وافری داشت. وی تعلیمات پایه در موسیقی را از پدر خود فراگرفت. این هنرمند صاحب سبک با بهره‌گیری از تحصیلات حوزوی و کلاسیک و با اجراهای فوق‌العاده و هنر سخنوری خود، توانست به موسیقی زنجان شکل جدید و تازه‌ای ببخشد.

آثار صوتی آشیق مسلم عسگری شامل داستان‌هایی مانند «خسته قاسم»، «کلبی»، «یتیم سیدی»، «قربانی»، «غریب»، «اصلی کرم» و «شیرین بیرچک» است. او همچنین نویسنده کتاب «ائل آشیغی» است.  

حاج مسلم عسگری هنر آشیقی را از پدرش، آشیق سهراب، آموخت و از سال ۱۳۴۷ (۱۹۶۷ میلادی) به مدت نزدیک به چهل سال در شهرها و روستاهای مختلف (طارم، زنجان، خلخال، تهران، قم، آذربایجان) در مراسم عروسی به اجرا پرداخت. او بیش از ۳۰ داستان آشیقی را می‌داند و بسیاری از آن‌ها را در قالب نوارهای صوتی خوانده است.

وی در سال ۱۳۸۳ (۲۰۰۵ میلادی) برای انجام مناسک حج به مکه سفر کرد و پس از بازگشت، اگرچه همچنان به شعرسرایی ادامه داد، کمتر در مراسم و عروسی‌ها برنامه اجرا کرد. سرانجام در سال ۱۳۹۹ (۲۰۲۱ میلادی) اشعار خود را در قالب یک کتاب منتشر کرد.  داستان‌های وی هم به نام داستان‌لار به همت برادران مصطفی و محمد رزاقی در تهران چاپ و توزیع شده است.

واژه «آشیق» به هنرمندان مردمی آذربایجانی اشاره دارد که به شعر، موسیقی و نقل داستان‌های فولکلور می‌پردازند.

براساس گزارشی از ماهنامه «بایرام» بیش از 130کاست، از داستان‌های آشیقی موجود در استان زنجان توسط آشیق مسلم عسگری اجرا شده که در حال گرد‌آوری و تدوین نهایی است. از جمله آثار وی که در دهه پنجاه اجرا شده است می توان به: «اسلی ایله کرم 14 کاست»، «خسته قاسیم4 کاست»، «یئتیم سئیدی 6 کاست»، «شاه اسماییل 6 کاست»، « شیرین ایله بیرچک 3 کاست»، «کلبی 3 کاست» و دیگر آثار ماندگار وی در دهه هفتاد نیز شامل:«ورقه ایله گولشن6 کاست»، «میر ماحمود ایله سارا، 4 کاست» و... 

کتاب «داستانلار» شامل ۲ مقدمه و ۲۷ داستان شفاهی آشیقی از قبیل «اصلی ایله کرم»، «شاه اسماعیل»، «قریب ایله شاه صنم»، «خسته قاسیم»، «شیرین ایله بیرچک»، «کلبی ایله انسان خانیم» و سایر که گردآوری و تدوین و تالیف این کتاب در واقع یک پروژه شخصی و مستقل است که از سال ۱۳۸۱ شروع و نهایتا در اردیبهشت‌ماه سال ۱۴۰۳ شمسی بعد از ۲۲ سال به اتمام رسید.

مجموعه اشعار آشیق پیشکسوت زنجان استاد مسلم عسگری تحت عنوان «ائل آشیغی» اواخر سال ۱۳۹۹ در تهران و توسط انتشارات صد و چهارده (۱۱۴) در قطع وزیری به چاپ رسید که شامل انواع قالب‌های شعر ترکی شامل «اوستادنامه، قوشما، گرایلی، غزل، جیغالی تجنیس و وجودنامه» است.

آشیق مسلم، گنجینه شفاهی و زنده هنر زنجان

از این رو آیین گرامیداشت آشیق «مسلم عسگری» با استقبال علاقه‌مندان حوزه فرهنگ و هنر و مردم زنجان چهارشنبه 24 اردیبهشت‌ماه 1404در سالن کتابخانه سهروردی زنجان برگزار و از زحمات این هنرمند زنجانی تقدیر شد.

علی محمد بیانی شاعر و نویسنده و کارشناس حوزه ادبیات فولکلور در این مراسم با اشاره به زندگی آشیق مسلم عسگری معروف به «آشیق مسلم» اظهار کرد: در ۱۰ تیر ۱۳۱۷ (اول ژوئیه ۱۹۳۸ میلادی) در روستای بادامستان شهرستان زنجان متولد شد و اکنون در زنجان زندگی می‌کند.

شاعر و نویسنده و کارشناس حوزه ادبیات فولکلور با بیان اینکه پدر وی «آشیق سهراب» از آشیق‌های معروف زنجان بود. همانند دیگر بچه‌های روستا برای یادگیری علم به مکتب می‌رود و وی در کنار تحصیل، شغل خیاطی و خشک‌شویی را نیز یاد می‌گیرد، اضافه کرد: از سال 1347 به صورت رسمی به «آشیق‌لیق» می‌پردازد. آشیق مسلم از کودکی به موسیقی علاقه وافری داشت. وی تعلیمات پایه در موسیقی را از پدر خود فراگرفت.

وی با بیان اینکه آثار صوتی آشیق مسلم عسگری شامل داستان‌هایی مانند «خسته قاسم»، «کلبی»، «یتیم سیدی»، «قربانی»، «غریب»، «اصلی کرم» و «شیرین بیرچک» است. او همچنین نویسنده کتاب «ائل آشیغی» است، عنوان کرد: مسلم عسگری هنر آشیقی را از پدرش، آشیق سهراب، آموخت و از سال ۱۳۴۷ به مدت نزدیک به چهل سال در شهرها و روستاهای مختلف آذربایجان از جمله طارم، زنجان، خلخال و تهران، قم در مراسم عروسی به اجرا پرداخت.

بیانی در ادامه با اشاره به اینکه پرونده پژوهشی و تصویری «دده موسلوم» با عنوان استاد آشیق مسلم عسگری طارمی  گنجینه زنده بشری در فهرست معرفی و پخش دهمین مجمع عمومی کره جنوبی ICCN ۲۰۲۵ قرار گرفته است، اظهار کرد: موسسه فرهنگی و هنری «سمت گنجینه ققنوس» به عنوان عضو رسمی ICCN و معرفی شده به کمیته بین دول یونسکو از ایران از سال ۲۰۱۶ همکاری رسمی خویش را با ICCN-UNESCO آغاز کرد.

شاعر و نویسنده و کارشناس حوزه ادبیات فولکلور با بیان اینکه در ادامه این فعالیت‌ها در سال ۲۰۲۵ با ارائه پرونده‌ای دیگر با نام استاد آشیق مسلم عسگری (گنجینه زنده بشری) در دهمین مجمع عمومی ICCN در کره جنوبی ایفای نقش خواهد کرد، اضافه کرد: ICCN شبکه همکاری بین شهری برای محافظت از میراث فرهنگی ناملموس بشری در جهان است که مجمع عمومی دو سالانه خود را با حضور اعضایی مشترک از ICCN و یونسکو در یکی از شهرهای میزبان برگزار می کند.

وی با بیان اینکه پیرو این دعوتنامه پرونده فرهنگی زنجان با عنوان استاد آشیق مسلم عسگری (گنجینه زنده بشری) که از چندی پیش به عنوان دغدغه‌ای درخور، جهت معرفی به مجامع بین المللی و ذیربط مطرح شده بود، اضافه کرد: این فرصت در دست تهیه و برنامه‌ریزی قرار گرفت و پس از اهتمام فراوان پرونده معرفی تصویری (پژوهشی، گزارشی) به دبیرخانه ICCN ارسال شد و در فهرست معرفی و پخش دهمین مجمع عمومی  ICCN ۲۰۲۵ قرار گرفت.

بیانی با بیان اینکه در تحریر و تنظیم پرونده معرفی و در تهیه و تولید پرونده تصویری استاد آشیق مسلم عگسری از هیچ همکاری و بودجه دولتی بهره نبردیم، تصریح کرد: هزینه‌های کلی پرونده معرفی توسط خانواده استاد عسگری (خانم‌ها مژگان، لیلا و المیرا عسگری) با همیاری حمید فغفوری و مؤسسه فرهنگی و هنری سمت گنجینه ققنوس تأمین شد.

 آشیق مسلم امتداد میراث موسیقی و آشیغی سرزمین است

توکل غنی‌لو یکی از فعالان حوزه ادبیات فولکور در این زمینه هم با اشاره به اینکه آشیق مسلم یکی از افتخارات ادبی و موسیقیایی سرزمین ما است، اظهار کرد:  چنین مراسمات گرامیداشتی برای بزرگان عرصه هنر به ویژه عرصه موسیقی که از افتخارات استان زنجان است، جای قدردانی دارد.

یکی از فعالان حوزه ادبیات فولکور با اشاره به اینکه گرامیداشت مفاخر استان زنجان به ویژه در زمان حیاتشان یک اقدام ارزشمندی است، بیان کرد: خوشبختانه این مراسم لایق آشیق مسلم بوده است.

وی با بیان اینکه آشیق مسلم امتداد میراث موسیقی و آشیغی سرزمین ما است، اضافه کرد: این هنر هزاران سال قدمت دارد به ویژه که این موضوع ریشه در سنت و فرهنگ استان زنجان دارد.

غنی‌لو با بیان اینکه آشیق مسلم شخصیت وارسته‌ای نیز دارد، بیان کرد: از این جهت نیز وی لایق تقدیر است.

از اینکه افراد در استان زنجان و سایر مناطق کشور به اصالت خود بازگشته‌اند، خوشحالم

بیوک ملایی، فعال حوزه ادبیات با بیان اینکه در ایران فرهنگ‌ها، قوم‌ها، دین‌ها و زبان‌های مختلف وجود دارد، اظهار داشت: اینکه از تمام عرصه‌ها انتظار داشته باشیم یک صدایی وجود داشته باشد از حقیقت غافل هستند چرا که ایران رنگین کمان زبان‌ها و آیین‌ها است.

فعال حوزه ادبیات با بیان اینکه خوشحال هستم در استان زنجان و سایر مناطق کشور افراد به اصالت خود بازگشته‌اند، اضافه کرد: مردم این روزها سعی می‌کنند از مدنیت و تاریخ خود که تاکنون فراموش شده است و گرد فراموشی بر روی آن نشسته و بخاطر برخی سیاست‌ها دوباره به روشنایی بازگردانده شده و معرفی کنند.

وی با بیان اینکه اگر از داشته‌های خود مطلع شده و به آن افتخار کنیم وطن خود را هم دوست خواهیم داشت، ادامه داد: هر گروه جایگاه خود را دارد ولی همگی در یک موضوع به نام انسانیت متحد هستند.

مولایی با بیان اینکه نباید انسانیت را کوچک کرده و محدود به فلان دین و فرهنگ کنیم یا یک بخش را به حدی بزرگ کنیم که سایر بخش‌ها فراموش شود، گفت: باید در کنار حفاظت اصالت‌ها به ایرانی بودن خود توجه کنیم.